Nỗi buồn thôn xóm !

Tôi xa quê Hương đã tròn 44 năm , một vài năm gần đây , tuổi đã già và có nhiều trăn trở ! Tôi trở lại quê Hương ( làng Vàng, Bồ Đề, Bình Lục, Hà Nam ) , cất một ngôi nhà nhỏ trên đất chuồng trâu của Bố Mẹ trước đây  .
 Quê Hương đã thay đổi quá nhiều so với hồi tôi đi Bộ đội vào Nam ! Điều làm tôi buồn nhất , có lẽ là : tên làng đã bị người ta " số hoá " . Làng tôi nay là ( thôn 6 ) , một con số có thể trùng lắp đến hàng vạn lần trên cả Nước !?
 Mái đình làng cong vút , với ba sảnh ! To lớn, uy nghi và Linh thiêng !!! Nay chỉ còn là một cái am nhỏ ? Hoang phế và không người coi sóc !
 Đặc biệt ! Văn chỉ  ( hàng tổng) do  vua Trần ban cho làng Vàng chúng tôi , được xây dựng rất đẹp ! Với 02 lớp Văn ,(chỉ trên và dưới )rộng hàng trăm thước mỗi lớp , cột lim to cả ôm ,trẻ trâu chúng tôi ôm không khít !lại nằm sát đất nhà tôi . Bởi hồi trước Cụ ngoại tôi là hàng Tú Tài , Ông ngoại tôi  cũng là Cụ Đồ ( Cụ đồ Chu ) đều dạy học cho các quan lại trong Tổng Ngọc Lũ . Sau này Ông đi kháng Pháp, bị bắt và chết ở nhà lao Phủ Lý .
       Thế mà nay không còn một dấu tích nào ? Năm ngoái , về ở nhà hơn 02 năm trời, tôi lăn lội, moi móc, tìm kiếm khắp nơi trong Làng mới xin lại được 02 hòn đá Kê chân cột Văn chỉ, mỗi hòn có cạnh vuông đến 60 cm, dày 30cm .của một cán Bộ đã chết , Kê làm cầu ao !
 Lũy Tre Làng ,chạy dài từ cổng điếm đến giáp " Dinh Cụ Duật " ,( một người làm viên chức trong triều Nguyễn , )nay không còn một mống , sườn Phía Tây của Làng trơ trọi, đi bên kia đường Chấp có thể nhìn thấu mọi hoạt động của Dân Làng bên này sông !cái nắng rát mùa hè không có gì che chắn , cứ thông thốc phả vào làng, kéo theo cả bụi !!!
 Con sông Canh Ben , do dân đào theo chỉ dụ của vua Trần , để dẫn nước và thoát úng cho Làng ra sông Châu ! Dài gần 02 cây số , rộng hơn 50 thước nay đã bị bồi lấp chỉ còn là một con rạch nhỏ, đoạn ở cuối làng đã bị lấp hoàn toàn . Toàn Bộ 09 chiếc ao làng đã trở thành ao tù, nhỏ thó, không cá tôm nào sống nổi !
 Cả làng bây giờ chỉ còn duy nhất một căn nhà cổ ( kẻ chuyền , mái chảy ) của Cụ Lý để lại, nhưng con cháu cũng đã bỏ lớp ngói vảy rồng, để lợp ngói Tây và cải tạo hai trái thành hai phòng ngủ mái bằng , phá vỡ hoàn toàn cấu trúc cổ của ngôi nhà !....( còn tiếp )