Người " địa chủ cuối cùng "!

 Khi tôi bát đầu vào học lớp một , có chút nhận biết về " lịch sử " Làng Vàng của mình qua lời kể của những người nhớn ! Tôi rất thích thú , và đã tò mò, muốn tìm hiểu thực , hư về những người đã khai sinh ra mảnh đất nhỏ bé , nhưng chứa đựng khá nhiều những câu chuyện kỳ Bí  mang hơi hướng tâm Linh !
   Chẳng hiểu vì lý do gì , mà Thầy , Bu tôi đều dặn : chơi đâu trong xóm thì chơi , nhưng ao Cụ Vạng là nơi cấm vào ?
  Ao Cụ Vạng , là một cái ao khá rộng chừng hơn mẫu, phía Bắc giáp sân nhà Cụ Chất , một người thợ mộc giỏi trong làng , nghe nói thời " phong kiến " Cụ làm " Trương tuần "; phía Nam giáp vườn và sân sau nhà Cụ Vạng, có chiếc cầu ao bằng đá phiến rất to và đẹp ! Cụ Vạng cũng chính là Chủ nhân của ao này, nguồn gốc là của Ông Huệ , một địa chủ "giàu có" chia cho , khi về làm vợ hai của Ông !
  Là một người " nho học " , thông Minh và hiểu biết khá về phong thủy , biết làm ăn...nên Cụ Huệ là một trong số ít người trong Làng trước đây tậu được nhiều đất đai, nhà cửa , ao, vườn... Để " phát canh, thu Tô " ( một hình thức khoán hộ ) thời phong kiến ! Theo nhiều người kể lại , Cụ  có thể nhìn trời biết thời tiết cả vụ để chỉ cho nông dân xuống giống và thu hoạch ! Nhìn nước biết nông , sâu ! Đứng trên bờ cũng biết trong những người làm thuê , ai chăm, ai lười, ai làm dối!!!
  Cải cách ruộng đất (CCRĐ) diễn ra, làng tôi có những  Bảy người bị quy vào thành phần " địa chủ!" nhưng chỉ có ba người bị đem ra " đấu tố !" , chia Tài sản! Trong đó Cụ Huệ bị tước gần hết Tài sản, và họ chừa cho Cụ một miếng đất nhỏ ở phía cuối làng để cất lên một chiếc chòi rạ! Và nơi đó trở thành nơi hẻo lánh nhất làng, ít ai lui tới ! Chiếc nhà giường 05 gian lợp ngói, nơi Cụ ở với Bà Vạng được chia ghép cho thêm mấy hộ nữa vào ở chung , cái ao  cũng được chia cho 05 hộ, gồm : ông Ấu, ông Chất, ông Năng, ông Xiêm và ông Khánh, Bà Vạng ( vợ sau Cụ Huệ ) cũng còn một phần trong Ao đó !
 Trước đây, cá ao này nuôi chóng lớn nhất làng, thời Cụ Huệ còn làm chủ, trong ao có những con
Trắm Đen to hàng chục ký, cá chép vàng, cá mè nhiều con to 5-7 kg là thường , nước trong mà mát về mùa hè, ấm về mùa Đông ! Nhưng từ khi CCRĐ , bị chia phần như trên , thì ao tự nhiên nước Đen lại , cá nuôi ko lớn và có tới 06 đứa trẻ chết đuối tại đây !!??? Mặc dù khi được chia , các Hộ vẫn giữ nguyên hiện trạng của ao , chỉ luân phiên nhau khai thác từng vụ một. Tuy nhiên ,trên mặt nước mỗi hộ thả một quàng rau muống và đám bèo cái để nuôi lợn. Không nghe theo lời Thầy , Bu ... Tôi thỉnh thoảng vẫn mò vào ao Cụ Vạng để tắm nhờ ở cầu ao đá, hoặc câu cá trộm ! Nhưng cũng chỉ được vài lần thì người đầy mụn ngứa, hắc Lào , ghẻ ,lở, đau mắt.... Chắc tại nước đã bẩn và dễ bèo cái gây nên ! Riêng việc câu cá trộm thì kết quả chẳng đáng là bao mà còn bị các chủ mới đuổi đánh, chửi tận ngõ ! Nên cũng bỏ dần . Riêng Cụ Huệ , bị mất hết Tài sản, ruộng, vườn... Tuy nhiên không có nợ máu và đối xử tàn ác với Dân làng , nên không bị ghép vào " tội chết " . Cụ về sống ẩn dật tại chòi rạ của mình với một Đống sách chữ nho, nấu rượu lậu....kiếm sống ( tất nhiên với sự bao che của một vài ông cán Bộ xóm nghiện rượu)! Mỗi lần vào mua vài hào rượu cho Thầy , tôi thường ngồi chơi với Cụ khá lâu ! Hỏi Cụ về những chuyện " đồn thổi" về chiếc Ao ? Chắc thấy tôi còn nhỏ và ham học hỏi ... Nên dần dần Cụ cũng hé lộ những điều " Bí ẩn !" về Ao Cụ Vạng ! Theo Cụ Huệ , cái ao đó là " ao cái "có từ thời lập Làng , nó có hai lối thông thủy sang hai "ao con ". Một ra kênh Canh Ben phía Tây Làng, một ra hướng Đông -Nam vào kênh Chấp Vũ , nên ao luôn được thông thủy , dòng nước chảy vào ao cũng theo hướng Gió từng mùa ,do sóng nước tự nhiên đẩy vào , mang theo khá nhiều vi sinh vật và tảo mộc phù du.lại qua lắng lọc của hai ao con ở hai đầu, rồi.. Cung cấp thức ăn cho cá, đồng thời tạo ra hai Vũng xoáy khá sâu ở gần hai cửa thông thủy này . Đó là lý do chính làm cho cá trong ao lớn nhanh ! Còn tại sao nước trong và mát thì chủ yếu do thềm cầu ao đá các Cụ lát ở phía góc Tây- Nam thành nhiều tầng, bậc , tránh hai cửa nước xoáy, phía sát bờ Đông và Tây trồng cây " Mai nước " có khả năng lọc bẩn và chống sạt lở!!!.... Sau CCRĐ , các chủ mới đem lấp kín hai rạch thông thủy này, lại tham lam thả bèo cái và rau muống Phủ gần kín mặt ao , nên trở thành ao tù , thiếu màu và dưỡng khí , nên cá không lớn ! Ô nhiễm , gây ngứa ngáy, ghẻ lở cho người tắm . Mặt khác không biết nông sâu chỗ náo, trẻ em xuống tắm hay men theo vệ ao câu cá trộm, hái rau, vớt bèo...nên sa chân mà chết đuối! Chính tôi, một lần câu cá trộm , bị vướng lưỡi dưới rễ Mai, lội xuống gỡ, sảy chân suýt chết đuối, may mà khi đó có Ông Khánh ra vớt bèo cho lợn trông thấy , vớt lên, chứ ko thì " toi " !. Còn nữa , Cụ Huệ còn cho biết: ở giữa ao có một cục đá khá to giống tượng người,thời Cụ Lý Mĩ ( một đại địa chủ khác trong làng ) xây một non Bộ trước sân nhà ở phía Bắc của ao ,sát nhà ông Chất ! Khi CCRĐ dân phá và ném hòn đá ra bờ ao, gần cửa thông thủy phía Tây, nó lăn xuống ao và bị nước cuốn dần về " rốn ao " và chìm sâu tại đấy. Chính Cụ đã thuê người mò tìm mấy lần, kể cả khi các chủ mới tát ao , mà vẫn không tìm thấy ?. Câu chuyện bỏ lửng ở đó, vì năm 1969 tôi phải đi Bộ đội . Nay trở về thì Cụ Huệ đã " mất " , còn ao Cụ Vạng thì người ta đã lấp gần kín để làm vườn, chỉ còn là một Vũng nước nhỏ chừng vài sào . Hôm thằng Dân, cháu Nội Cụ Chất xây bờ ao , tôi vào xem và đứng Tần ngần nhìn mãi mà không thể hình dung ra chiếc ao cổ , rất đẹp và huyền Bí này hồi 50 năm về trước ! Khi tôi mới là chú bé Mười tuổi đã được nghe chính " chủ nhân của chiếc ao này kể chuyện ! Tôi nhiều lần qua lại , thậm Chí là cùng thằng Thủy đào bới, kiếm tìm trên nền chòi cũ của Cụ Huệ , và tìm thấy khá nhiều mảnh chính, vò , chén cùng những dụng Cụ nấu rượu của Cụ . Hỏi thằng Quyết, cháu ngoại tộc của Cụ, hiện đang thừa hưởng miếng vườn nhỏ trên nền chòi cũ của Cụ ? Trong tình trạng lúc nào cũng say mèm, nó nhướng mắt lên, buồn bã buông ra một câu cụt ngủn " bán rồi !" !